O‘zbekiston Markaziy Osiyoning asosiy sayyohlik durdonalaridan biridir. Boy me’morchilik va qadimiy o‘ziga xos madaniyat har doim butun dunyodan ko‘plab sayyohlarni jalb qilgan. BMTning Jahon sayyohlik tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakatimiz bugungi kunda eng jadal rivojlanayotgan turizm sanoatiga ega bo‘lgan mamlakatlar beshligida turibdi.
O‘zbekiston Respublikasi statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilning yanvar-sentyabr oylarida 3,6 million chet el fuqarosi O‘zbekistonga sayyohlik maqsadida tashrif buyurgan.
Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 2,5 million kishiga yoki 3,2 barobarga ortgan.
O‘zbekistonga sayyohlik maqsadlarida eng ko‘p Qozog‘iston fuqarolari – 1076,2 ming kishi, Qirg‘iziston – 952,1 ming kishi tashrif buyurgan. Uzoq xorijdan esa Turkiya fuqarolari birinchi o‘rinda turibdi – 53,3 ming kishi, reytingni Italiya – 5,9 ming kishi va Ispaniya – 4,3 ming kishi bilan yakunlamoqda.
Bundan tashqari, ichki sayohatchilar soni 2021-yilga nisbatan 3,5 baravar ko‘payib, 7,5 million kishiga yetdi.
Pandemiyadan keyingi davrda turizm sohasini modernizatsiya qilish “2019-2025- yillarda O‘zbekistonda turizmni rivojlantirish konsepsiyasi” loyihasini amalga oshirish doirasida o‘tkazilmoqda. Dastur O‘zbekiston YIMning turizm sanoati ulushini turizm eksporti hajmining 5 foizigacha – 2,1 milliard dollargacha, sayyohlar sonining 10 millionga o‘sishini, shundan 3 millionini chet el fuqarolari tashkil etishini nazarda tutadi.
Ushbu yo‘nalishda mehmonxonalar qurilishini subsidiyalash dasturi ishlab chiqilgan bo‘lib, u 2019-yilda boshlangan va 2022-yilgacha amalga oshirish uchun mo‘ljallangan. Loyihaga muvofiq, davlat uch yulduzli mehmonxonalar uchun bitta xona uchun 40 million so‘m (4,6 ming dollar) va to‘rt yulduzli xona uchun 65 million so‘m (7,6 ming dollar) turar joy qurish xarajatlarini qoplaydi.
Shuningdek, “2019-2025-yillarda O‘zbekistonda turizmni rivojlantirish konsepsiyasi” doirasida mamlakatda joylashtirish vositalari faoliyatiga litsenziyalar berish tartibi soddalashtirildi. Natijada O‘zbekistonda respublikaning qishloq hududlarida joylashgan, pandemiya davrida rekord darajada sayyohlar sonini qabul qilishga tayyor mehmon uylari va yotoqxonalar soni ko‘paydi. 2022-yilgacha mamlakatdagi mehmonxonalar sonini 2,4 mingga, xona fondini esa 50 mingga yetkazish rejalashtirilgan.
Loyihani amalga oshirish jarayonida O‘zbekistonning yirik shaharlarida: Toshkent, Buxoro va Samarqandda yirik mehmonxona majmualari, jumladan, “Marriott” va “ Hempton by Hilton Tashkent”, Buxorodagi “Hyatt Regency” mehmonxonalari va boshqalar ochildi.
O‘zbekiston pandemiyadan oldin ham sayyohlikning yorqin yulduzi hisoblangan. 2021-yilda mamlakat mustaqillikning 30-yilligini, shuningdek, Samarqandda yangi aeroport ochilishini nishonladi. Shuningdek, 2022-yilda Samarqand shahrida “Silk Road Samarkand” sayyohlik majmuasining tantanali ochilishi bo‘lib o‘tdi.
2022-yilda O‘zbekiston hukumati tomonidan 2022-yilda turizm infratuzilmasi va madaniy meros obyektlarini rivojlantirishga qaratilgan qator chora-tadbirlar tasdiqlandi. Joriy yil davomida turizm obyektlarining muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlarini yo‘lga qo‘yish, madaniy meros obyektlarini tiklash, konservatsiya qilish va obodonlashtirish, shuningdek, madaniy-ko‘ngilochar infratuzilmani yaratish rejalashtirilgan.
Ushbu loyihalarni ishlab chiqish uchun davlat tomonidan bir nechta subsidiyalar ajratildi. Jumladan, turizm xizmatlarini rivojlantirishga 29,4 milliard so‘m, madaniy meros obyektlarini obodonlashtirishga 117,3 milliard so‘m, muzeylarni qo‘llab- quvvatlashga 43 milliard so‘m, turizm bo‘yicha ta’lim muassasalariga 73,1 milliard so‘m yo‘naltirildi.
“2022-2026-yillarda yangi O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasi”ga muvofiq, “O‘zbekiston bo‘ylab sayohat” dasturini amalga oshirish doirasida mahalliy sayyohlar soni 12 millionga, xorijiy sayyohlar soni esa 9 millionga yetishi lozim. Mamlakatning sayyohlik shaharlarida to‘siqsiz turizm infratuzilmasini joriy etish rejalashtirilgan. Zomin, Forish, Bahmal tumanlari va Aydar-Arnasoy ko‘llar tizimida qo‘shimcha sayyohlik zonalari quriladi.
Keyingi besh yilda turistik xizmatlar hajmini kamida o‘n barobarga ko‘paytirish Samarqandni “Turizm darvozasi”ga aylantirish orqali amalga oshiriladi.